Thực trạng chất lượng cuộc sống người cao tuổi tại Quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng (quý I/2019)

Trên cơ sở triển khai dự án “Xây dựng mô hình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và nâng cao năng lực cán bộ y tế tại Quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng” do Trường Đại học Chubu Gakuin, Nhật Bản thực hiện, chúng tôi mong muốn đánh giá tác động của dự án đến cộng đồng và để có bức tranh về thực trạng chất lượng cuộc sống tại quận Ngũ Hành Sơn cũng như tìm hiểu các yếu tố liên quan nhằm có giải pháp can thiệp phù hợp. Ban quản lý dự án phối hợp với Trường Đại học Chubu Gakuin triển khai hoạt động đánh giá chất lượng cuộc sống người cao tuổi tại quận Ngũ Hành Sơn.

Nghiên cứu này sử dụng bộ công cụ WHOQOL- Bref của Tổ chức Y tế thế giới. WHOQOL-Bref, gồm 26 câu bao gồm 4 lĩnh vực đánh giá: Sức khoẻ thể chất, tâm lý, quan hệ xã hội, môi trường. Điểm của từng khía cạnh của chất lượng cuộc sống được tính theo hướng dẫn cách tính điểm của Tổ chức Y tế thế giới và chuyển điểm sang thang điểm 0-100 điểm, điểm càng cao chất lượng cuộc sống càng tốt.

Cách tính điểm: Chất lượng sống (CLS) được tính cho từng lĩnh vực một, điểm trung bình của từng lĩnh vực đó nhân với 4 để chuyển đổi điểm lần thứ nhất để so sánh với thang điểm 4-20. Dựa vào thang điểm 4-20 để chuyển đổi sang thang điểm 0-100, dựa vào số điểm này để đánh giá CLS.

Qua quá trình khảo sát trên 500 đối tượng là người cao tuổi đã và đang sinh sống tại quận Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng, kết quả ghi nhận cụ thể về chất lượng cuộc sống của mỗi lĩnh vực như sau:

- Điểm trung bình chung về chất lượng cuộc sống về lĩnh vực sức khỏe thể chất của người cao tuổi là 36,80 ± 18,243/100; giá trị nhỏ nhất là 0 điểm và lớn nhất là 88 điểm; chỉ có 12,8% người cao tuổi có chất lượng cuộc sống khá tốt, rất tốt và tuyệt vời.

- Điểm trung bình chung về chất lượng cuộc sống về lĩnh vực sức khỏe tâm thần của người cao tuổi là 42,39±18,503/100; giá trị nhỏ nhất là 0 điểm và lớn nhất là 94 điểm; chỉ có 16,4% người cao tuổi có chất lượng cuộc sống khá tốt, rất tốt và tuyệt vời, thật tuyệt vời.

- Điểm trung bình chung về chất lượng cuộc sống về lĩnh vực mối quan hệ xã hội của người cao tuổi là 44,42± 14,878/100; giá trị nhỏ nhất là 0 điểm và lớn nhất là 94 điểm; chỉ có 10,4% người cao tuổi có chất lượng cuộc sống khá tốt, rất tốt và tuyệt vời, thật tuyệt vời ở lĩnh vực mối quan hệ xã hội.

- Điểm trung bình chung về chất lượng cuộc sống về lĩnh vực môi trường của người cao tuổi là 41,77 ± 17,226/100; giá trị nhỏ nhất là 0 điểm và lớn nhất là 91 điểm; chỉ có 13,2% người cao tuổi có chất lượng cuộc sống khá tốt, rất tốt và tuyệt vời ở lĩnh vực môi trường.

Trong số 04 lĩnh vực đánh giá về chất lượng cuộc sống gồm sức khỏe thể chất, sức khỏe tâm thần, mối quan hệ xã hội và môi trường thì lĩnh vực về mối quan hệ xã hội có điểm chất lượng cuộc sống cao nhất (44,42± 14,878/100); tiếp đến là lĩnh vực sức khỏe tâm thần (42,39±18,503/100); tiếp đến là lĩnh vực môi trường (41,77 ± 17,226/100), lĩnh vực có điểm chất lượng cuộc sống thấp nhất là về sức khỏe thể chất (36,80 ± 18,243/100).

Đồng thời, các yếu tố liên quan đến chất lượng cuộc sống người cao tuổi gồm:

Yếu tố nhân khẩu học (khó can thiệp): Tuổi, Giới, Nghề nghiệp, Nguồn thu nhập chính, Mắc bệnh mạn tính, Và từng khám/nhập viện trong năm qua.
Yếu tố thuộc hoạt động sinh hoạt hằng ngày (có thể cải thiện thông qua hoạt động phục hồi chức năng): Khả năng vận động, Tập thể dục, Tham gia các hoạt động địa phương, Tự đi tắm, Tự đi ra ngoài, Tự đi toilet, Tự ăn uống,Tự vệ sinh cá nhân, Tự mặc quần áo, Tự giao tiếp tốt, Tự chuẩn bị bữa ăn, Vệ sinh nhà cửa;

c. Yếu tố về hành vi xấu có hại sức khỏe: (có thể can thiệp thông qua tư vấn, truyền thông giáo dục hành vi): Uống rượu bia, Hút thuốc, Stress, Thiếu ngủ, Uống ít nước, Thói quen ăn mặn, Thói quen ăn nhiều trong mỗi bữa, Thói quen quan tâm đến chế độ dinh dưỡng trong bữa ăn.

Nội dung khảo sát này sẽ tiếp tục được triển khai khi kết thúc dự án để đánh giá hiệu quả của dự án về mức độ cải thiện về chất lượng cuộc sống người cao tuổi.